Banken gruwelen van cash, het MKB ook.. van de banken vragenlijsten.

Hoe een metaalhandelaar tot wanhoop wordt gedreven door de bank

Klikklaar vind de inhoud van dit artikel zo bijzonder toepasselijk op het hele MKB, dat gekozen is dit integraal over te nemen uit het FD.

Banken maken het bedrijven moeilijk om contant geld te gebruiken vanwege de witwasrisico's. Tot frustratie van ondernemers die nog veel contante transacties doen, zoals metaalhandelaren. 'Ze zijn mij psychisch aan het mishandelen'.

In het kort:
Banken willen vanwege de witwasrisico's het gebruik van contant geld fors verminderen.
Het FD bezocht een metaalhandelaar op de grens met Duitsland, die anoniem zijn verhaal wil doen.
Zijn bank dreigt zijn rekening te sluiten als hij de contante betalingen niet afbouwt.
Zonder cash kan hij geen zaken doen in Duitsland, maar zonder bankrekening is zijn bedrijf ten dode opgeschreven.
Nacht na nacht ligt Frans wakker. Piekerend van de stress. Wat als de bank mijn rekening afpakt? Wat moet ik dan? Hij is geen crimineel, maar voelt zich wel zo behandeld door de Rabobank.

Frans heeft een metaalrecycling bedrijf aan de Duitse grens. Hij is een echte handelaar. Hij koopt oude metalen in, scheidt de materialen en verkoopt ze door aan grote klanten zoals smelterijen. Iedere dag rijden meerdere vrachtwagens naar Duitsland om daar metalen in te kopen: schroot uit Sauerland, koper uit Brandenburg.
Ook boeren uit de regio, particulieren en kleinere handelaren brengen hun schroot naar Frans. Hij wijst vanuit zijn kantoor naar de verschillende stapels op het terrein. Links oud ijzer, verderop aluminium. Een man tilt metaal uit een paardenkar en gooit het op één van de hopen. Stukken schuur, kabels en halve auto's steken uit de berg. 'We zijn niet kieskeurig', zegt Frans. 'We weten overal wel een bestemming voor.
'De afgelopen jaren groeide zijn bedrijf naar een tiental werknemers en een omzet van €25 mln. Zijn ambities zijn groter. Maar de afgelopen maanden is hij met niks anders bezig geweest dan met zijn bank. Kniehoge stapels met paperassen staan als bewijs in het kantoor. Allemaal documenten die de Rabobank opvraagt.

Maatregelen
De grote hoeveelheden contant geld moeten stoppen, vindt de Rabobank, want cash is verdacht
De metaalhandelaar ligt onder de loep van de anti-witwas afdeling van de bank, vanwege de grote hoeveelheden contant geld die zijn bedrijf gebruikt. Dat moet stoppen vindt de Rabobank, want cash is verdacht. 'Een veelgebruikt middel voor criminelen om geld wit te wassen dat verkregen is door fraude, diefstal, drugs- of mensenhandel' zoals de bank het omschrijft. 'Daarom worden maatregelen getroffen om klanten minder kwetsbaar te maken voor criminelen en hun activiteiten. Girale betalingen zijn sneller en veiliger.

'Beleid voor metaal- en schroothandel
De bank zegt per klant te kijken hoeveel contant geld acceptabel is. Maar meerdere bedrijven hebben al een brief gekregen waarin staat dat het nieuwe beleid voor de metaal- en schroothandel is: geen cash.

Omdat er nog wel eens gestolen koper en andere metalen worden verhandeld, kijken banken kritisch naar de sector. Andere banken nemen vergelijkbare stappen. ABN Amro wil dat ondernemers in de metaalbranche bijvoorbeeld nog maar tien procent van hun omzet contant opnemen, blijkt uit brieven. 'Zodra uw leveranciers gewend zijn om giraal betaald te worden aan de weegbrug, maakt dat uw leven makkelijker' aldus de bank.

Mooie woorden, denkt Frans. Maar ze hebben geen idee.

Dagelijks heeft hij tienduizenden euro's cash nodig om in te kopen. Zo gaat dat in Duitsland. Aan de weegbrug wordt nog onderhandeld over de prijs. Vooraf geld overmaken kan dus niet. Achteraf ook niet. 'Een internationale overboeking duurt te lang. We krijgen het metaal niet mee als we niet cash betalen. Giraal betalen is daar verre van de norm.'
Niet de norm
In Duitsland wordt aan de weegbrug nog onderhandeld over de prijs.
Ook particulieren willen het liefst briefgeld zien. Anders gaan ze net zo makkelijk naar de concurrent. De smelterijen aan wie Frans levert betalen wel gewoon giraal. 'Contant storten we nooit. Hoe zouden we dan witwassen? Toch vindt de bank ons verdacht.
''Als metaalhandelaar word je direct in het hokje crimineel geplaatst' zegt de bedrijfsleider van Frans, zichtbaar aangedaan. Maar wij spelen juist een belangrijke rol in de circulaire economie. Natuurlijk heb je boefjes in deze sector. Zodra wij diefstal vermoeden schakelen we de politie in.

'Volgens Hans Koning, directeur van de Metaal Recycling Federatie, heeft het terugdringen van cash ook niet te maken met het tegengaan van het witwassen van gestolen materiaal. 'Als sector hebben we een wettelijke registratie- en legitimatieplicht voor de inkoop van koper en andere diefstalgevoelige metalen', zegt hij. Het is volgens hem puur het gevolg van het feit dat banken van De Nederlandsche Bank in het algemeen meer moeten doen tegen witwassen. 'Dan kom je uit bij dit soort generieke maatregelen.

'Volgens Koning stuiten vooral het tijdspad waarmee de bedrijven van het contante geld moeten afstappen en de kosten voor zakelijke girale transacties zoals Tikkie Zakelijk, op weerstand. 'En bedrijven die een brief hebben ontvangen van de bank valt dit rauw op hun dak. Zeker als je al decennia klant bent bij een bank.

'Tiental pinpassen
Frans deed alles om de bank tevreden te stellen. Toen hij in 2020 geen koffertjes met cash meer mocht ophalen bij de lokale Rabobank, ging hij zonder morren over op het gebruik van een tiental pinpassen. Het gevolg: een medewerker was minimaal twee uur per dag bezig met geld opnemen. In de hele regio trekt hij pinautomaten leeg.

Toen de accountmanager liet doorschemeren dat een rekening openen in Duitsland een goed idee was ging Frans de grens over. De Duitse bank ontving hem met open armen. Inmiddels accepteert die bank ook geen Nederlandse bedrijven meer. Er zijn te veel aanmeldingen van ondernemers uit het grensgebied. Frans laat een gesproken bericht horen van een wanhopige concurrent, die hem smeekt om het nummer van zijn contactpersoon. Frans: 'Zo radeloos zijn ondernemers hier'.

De grens over
De Duitse bank ontving hem met open armen, maar accepteert inmiddels ook geen Nederlandse bedrijven meer
De metaalhandelaar is niet de enige ondernemer die met de bank in Nederland in de clinch ligt. Een Tiels recyclingsbedrijf vocht vorige maand nog het sluiten van zijn ABN Amro-rekening aan voor de Arnhemse rechter. De opname van grote sommen contant geld was één van de problemen die de bank met de ondernemer had.

Rechtszaken
Bij advocaten stromen de zaken inmiddels binnen. Het is het directe gevolg van de steeds striktere witwasaanpak van banken. Als financiële instellingen niet genoeg doen om criminele geldstromen te weren, dreigen boetes van honderden miljoenen euro's en de toorn van maatschappij en politiek.ING en ABN Amro troffen al megaschikkingen met het Openbaar Ministerie omdat ze te laks waren in hun controles. Nu heeft DNB de Rabobank op de korrel omdat de witwasaanpak tekortschiet. Een strafzaak is niet uitgesloten.
'Het geduld van de toezichthouder met ons is op', kreeg metaalhandelaar Frans dan ook te horen van de witwasmensen van de bank. 'Jongetjes die net uit de schoolbanken komen en niks van onze sector begrijpen'. De maatregelen die Frans eerder nam waren ineens niet voldoende meer. Het openen van een rekening in Duitsland was maar verdacht. 'Voortschrijdend inzicht, zeggen ze dan. 'Beter helemaal geen cash'.
'Advocaat
Na het 'kennismakingsgesprek' met de witwasmedewerkers volgden snel gedetailleerde vragenlijsten. 'Uren zijn we bezig geweest met het inscannen van bonnetjes, ordners vol', vertelt de boekhouder van het bedrijf. Hij komt naar eigen zeggen de laatste maanden nergens anders meer aan toe dan ondernemers bijstaan in het beantwoorden van vragen van banken.

Frans zette alles op alles om binnen twee weken alle vragen te beantwoorden. Weer was het niet goed genoeg. De bank wilde nog meer informatie, anders zou ze de rekening opheffen. Dat was het moment dat hij een advocaat inschakelde.
Die dreiging is ook de reden dat hij nu samen met zijn advocaat en bedrijfsleider met journalisten praat. Dat had hij liever niet gedaan. Maar hij hoopt dat er meer begrip komt voor zijn situatie. Wel anoniem, omdat hij bang is dat de bank het tegen hem zal gebruiken. Dan is zijn bedrijf helemaal ten dode opgeschreven.
'Ze zijn mij psychisch aan het mishandelen' zegt Frans. Als de Rabobank zijn rekening opzegt, is dat het einde van zijn bedrijf. Andere Nederlandse banken willen hem niet hebben. Hij heeft ze allemaal geprobeerd. 'Ik wil weer ondernemen. Maar dat wordt me onmogelijk gemaakt.

'Reactie Rabobank
Rabobank kan niet ingaan op individuele gevallen, maar zegt de zorgen van ondernemers te begrijpen. 'We zien ook dat wij soms een inspanningsverplichting vragen van ondernemers om hun bedrijfsprocessen hierop beter te laten aansluiten. Tegelijkertijd zijn wij als bank gehouden aan de rol die wij vervullen als poortwachter om de risico’s die komen kijken bij het gebruik van grote hoeveelheden contant geld terug te dringen.
'De naam Frans is gefingeerd. De echte naam van de metaalhandelaar is bekend bij de hoofdredactie. Lees het volledige artikel: https://fd.nl/bedrijfsleven/1430554/hoe-een-metaalhandelaar-tot-wanhoop-wordt-gedreven-door-de-bank-j0c2caYSKSVa